Ireneusz Nowak
Instytucja wyłączenia organu podatkowego i jego pracowników jako gwarancja bezstronności przy podejmowaniu rozstrzygnięć podatkowych – uwagi krytyczne
Streszczenie
Rozważania podjęte w publikacji obejmują zagadnienia związane z gwarancjami procesowymi przyznanymi podatnikowi w kwestii bezstronności przy podejmowaniu rozstrzygnięć podatkowych, realizowanymi m.in. poprzez instytucję wyłączenia organu podatkowego i jego pracowników.
Postępowanie podatkowe zmierzające do wszechstronnego i prawidłowego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy musi być prowadzone bezstronnie (obiektywnie). Tym samym ratio legis instytucji wyłączenia (zarówno organu podatkowego jak i jego pracowników) wiąże się ze stworzeniem prawnych warunków eliminujących wszelkie wątpliwości co do bezstronności w rozstrzyganiu sprawy. Oznacza to, że z uwagi na zasadę prawdy obiektywnej (materialnej) oraz pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa nie należy dopuszczać do sytuacji, w której mogłyby występować wątpliwości co do bezstronności – zainteresowania w rozstrzygnięciu sprawy – zarówno pracowników organu administracji jak i samego organu orzekającego w konkretnej sprawie.
Bibliografia
- Adamiak B., Borkowski J., Postępowanie administracyjne i sądowoadministracyjne, Warszawa 2009.
- Brzeziński B. (red.), Kalinowski M. (red.), Olesińska A. (red.), Ordynacja podatkowa. Komentarz praktyczny, Gdańsk 2015.
- Brzeziński B., Kalinowski M., Masternak M., i in., Ordynacja podatkowa. Komentarz, tom II, Toruń 2007.
- Bzoma B., Wyłączenie organu podatkowego gminy od załatwienia sprawy udzielenia uznaniowej ulgi podatkowej gminie, Nowe Zeszyty Samorządowe, nr 4, 2015.
- Chróścielewski W., Glosa do uchwały NSA z dnia 22 lutego 2007 r., II GPS 2/06, Zeszyty Naukowe Sądownictwa Administracyjnego, nr 3, 2007.
- Chróścielewski W., Gmina jako strona postępowania administracyjnego – konsekwencje prawne uchylenia art. 27a k.p.a., Samorząd Terytorialny, nr 4, 1995.
- Chróścielewski W., Nykiel W., Ordynacja podatkowa a przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego [w:] Brzeziński B. (red.), Kosikowski C. (red.), Studia nad Ordynacją podatkową, Łódź-Toruń 1999.
- Chróścielewski W., Organ administracji publicznej w postępowaniu administracyjnym, Warszawa 2002.
- Chróścielewski W., Spór wokół instytucji wyłączenia pracownika organu administracji i samego organu w orzecznictwie sądowym, Administracja. Teoria. Dydaktyka. Praktyka, nr 3, 2015.
- Chróścielewski W., Tarno J.P., Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2016.
- Chróścielewski W., Wyłączenie pracownika i organu podatkowego od załatwienia sprawy, [w:] Chróścielewski W., Nykiel W., Postępowanie podatkowe w świetle Ordynacji podatkowej, Warszawa 2000.
- Kabat A., Komentarz do art. 130 O.p., [w:] Babiarz S., Dauter B., Gruszczyński B., i in., Ordynacja podatkowa. Komentarz, Warszawa 2015.
- Karlikowska M., Komentarz do art. 130 O.p., [w:] Dzwonkowski H. (red.), Komentarz do Ordynacji podatkowej Legalis/el, 2011.
- Kmieciak Z., O ułomności regulacji prawnej wyłączenia pracownika, organu i członka organu kolegialnego od udziału w postępowaniu administracyjnym (załatwienia sprawy), Państwo i Prawo, nr 13, 2013.
- Kmieciak Z., Zarys teorii postępowania administracyjnego Lex/el, 2014.
- Krajewska A., Wyłączenie pracownika organu podatkowego oraz organu podatkowego (art. 130-132a Ordynacji podatkowej), [w:] Mariański A. (red.), Ordynacja podatkowa 2017. Poradnik dla praktyków, Warszawa 2017.
- Kulicki J., Administracja danin publicznych w Polsce, Warszawa 2014.
- Majka P., Wyłączenie samorządowych organów podatkowych oraz ich pracowników – uwagi de lege lata oraz de lege ferenda, Prawo Budżetowe Państwa i Samorządu, nr 3, 2015.
- Martysz Cz., Wyłączenie organu administracyjnego, [w:] Łaszczyca G., Martysz Cz., Matan A., Postępowanie administracyjne ogólne, Warszawa 2003.
- Masternak M., Administracja podatkowa, [w:] Brzeziński B. (red.), Prawo podatkowe. Teoria. Instytucje. Funkcjonowanie, Toruń 2009.
- Michalska-Badziak R., Podmioty administrujące, [w:] Stahl M. (red.), Prawo administracyjne. Pojęcia. Instytucje. Zasady w teorii i orzecznictwie, Warszawa 2013.
- Münnich M., Komentarz do art. 130 O.p., [w:] Dzwonkowski H. (red.), Ordynacja podatkowa. Komentarz 2016.
- Münnich M., Wyłączenie pracownika organu podatkowego oraz organu podatkowego, [w:] Smoleń P. (red.), Wójtowicz W. (red.), Prawo podatkowe, Warszawa 2015.
- Nowak I., Upoważnienie pracownika do załatwiania spraw w imieniu samorządowego organu podatkowego, Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych, nr 10, 2017.
- Nowak I., Wyłączenie pracownika samorządowego organu podatkowego od udziału w postępowaniu podatkowym – zagadnienia ogólne, Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych, nr 8, 2017.
- Nowak I., Wyłączenie samorządowych organów podatkowych od załatwiania spraw w postępowaniu podatkowym, Przegląd Podatków Lokalnych i Finansów Samorządowych, nr 6, 2017.
- Olszewska A., Bezstronność organu administracji publicznej w świetle art. 24 § 3 kodeksu postępowania administracyjnego w odniesieniu do zasad ogólnych tego kodeksu, Samorząd Terytorialny, nr 4, 2008.
- Pietrasz P., Komentarz do art. 130 O.p., [w:] Brolik J., Dowgier, Etel L., Kosikowski C., i in., Ordynacja podatkowa. Komentarz 2013.
- Suwaj P.J., Gwarancja bezstronności organów administracji publicznej w postępowaniu administracyjnym, Wrocław 2004.
- Zimmermann J., Ordynacja podatkowa. Komentarz. Postępowanie podatkowe, Toruń 1998.
Słowa kluczowe: organ podatkowy, wyłączenie, bezstronność, pracownik, rozstrzygnięcie podatkowe