Agnieszka Leszczyńska - Rydlewska
Granice dopuszczalnej ingerencji państwa w prawo własności podatnika w świetle standardów Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
STRESZCZENIE
Europejska Konwencja Praw Człowieka (dalej: Konwencja Europejska), przyjęta w dniu 4 listopada 1950 r. pod auspicjami Rady Europy, uznawana jest obecnie za jeden z najskuteczniejszych traktatów międzynarodowych dotyczących ochrony praw człowieka. Rdzeniem systemu ochronnego Konwencji jest instytucja skargi indywidualnej rozpoznawanej przez Europejski Trybunał Praw Człowieka z siedzibą w Strasburgu (dawniej także przez Europejską Komisję Praw Człowieka). Skarga indywidualna może być złożona przez osobę, grupę jednostek bądź organizację pozarządową, które uważają się za ofiary naruszenia przez państwo któregoś z praw konwencyjnych.
Chociaż Konwencja Europejska nie zawiera postanowienia chroniącego własność, to gwarancja tego prawa zawarta jest w art. 1 pierwszego protokołu dodatkowego, który uzupełnia warstwę materialną Konwencji i wobec tego posiada status prawny równy statusowi Konwencji, a przestrzeganie jego postanowień podlega kontroli Trybunału strasburskiego.
Podatek niewątpliwie stanowi formę ingerencji w prawo do poszanowania własności jednostki. Wzrastająca nieustannie rola państwa i poszerzanie zakresu powierzonych mu zadań w sposób nieuchronny prowadzą z jednej strony do zwiększenia obciążeń podatkowych, z drugiej natomiast do wzrostu stopnia skomplikowania przepisów podatkowych. Okoliczności te stanowią tylko niektóre z przyczyn ciągle rosnącej popularności problematyki ochrony praw podatnika.
Jedną z koncepcji ochrony praw podatnika jest ujmowanie tego zagadnienia jako fragmentu szerszej idei ochrony praw człowieka. Podatnikowi, podobnie zresztą jak każdej jednostce przysługuje szereg praw podlegających ochronie. Prawa podatnika w pewnych sytuacjach mogą podlegać ograniczeniom nie tylko na skutek obowiązujących przepisów prawa podatkowego, ale także w rezultacie działań organów podatkowych. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie, w jaki sposób granice ingerencji w prawo do poszanowania własności podatnika na gruncie art. 1 pierwszego protokołu dodatkowego do Konwencji Europejskiej ukształtowane zostały przez Europejski Trybunał Praw Człowieka oraz dawną Europejską Komisję Praw Człowieka.
Chociaż Konwencja Europejska nie zawiera postanowienia chroniącego własność, to gwarancja tego prawa zawarta jest w art. 1 pierwszego protokołu dodatkowego, który uzupełnia warstwę materialną Konwencji i wobec tego posiada status prawny równy statusowi Konwencji, a przestrzeganie jego postanowień podlega kontroli Trybunału strasburskiego.
Podatek niewątpliwie stanowi formę ingerencji w prawo do poszanowania własności jednostki. Wzrastająca nieustannie rola państwa i poszerzanie zakresu powierzonych mu zadań w sposób nieuchronny prowadzą z jednej strony do zwiększenia obciążeń podatkowych, z drugiej natomiast do wzrostu stopnia skomplikowania przepisów podatkowych. Okoliczności te stanowią tylko niektóre z przyczyn ciągle rosnącej popularności problematyki ochrony praw podatnika.
Jedną z koncepcji ochrony praw podatnika jest ujmowanie tego zagadnienia jako fragmentu szerszej idei ochrony praw człowieka. Podatnikowi, podobnie zresztą jak każdej jednostce przysługuje szereg praw podlegających ochronie. Prawa podatnika w pewnych sytuacjach mogą podlegać ograniczeniom nie tylko na skutek obowiązujących przepisów prawa podatkowego, ale także w rezultacie działań organów podatkowych. Celem niniejszego opracowania jest wskazanie, w jaki sposób granice ingerencji w prawo do poszanowania własności podatnika na gruncie art. 1 pierwszego protokołu dodatkowego do Konwencji Europejskiej ukształtowane zostały przez Europejski Trybunał Praw Człowieka oraz dawną Europejską Komisję Praw Człowieka.