Justyna Zając-Wysocka
Teoretyczne i praktyczne aspekty kwalifikacji oraz opodatkowania świadczeń złożonych w podatku od towarów i usług
Streszczenie
Realia obrotu gospodarczego dobitnie obrazują jak zdarzenia ekonomiczne mogą być różnorodne i złożone. Przedsiębiorcy z uwagi na zasadę swobody umów mają bowiem, co do zasady, nieograniczone możliwości kształtowania stosunków cywilnoprawnych. W tym kontekście pojawiają się w praktyce wątpliwości, co do sposobu opodatkowania podatkiem od towarów i usług różnych zdarzeń gospodarczych. W szczególności problem ten dotyczy tych zdarzeń, na które składa się kilka czynności zmierzających do realizacji założonego celu, tj. dostawy towaru lub świadczenia usługi.
W nawiązaniu do powyższego Autorka analizuje istotę świadczeń złożonych, jako szczególnego rodzaju zdarzeń ekonomicznych. Przyczyną tej analizy jak fakt, iż w doktrynie prawa podatkowego zgodnie przyjmuje się, że podatek od towarów i usług w istocie nie jest podatkiem od umów, tylko od zdarzeń ekonomicznych. Z tego względu koniecznym i uzasadnionym jest podkreślenie oraz wyjaśnienie aspektu ekonomicznego tego rodzaju zdarzeń.
Celem Autorki jest również wskazanie przesłanek, które pozwalają na uznanie konkretnego zdarzenia za świadczenie kompleksowe. W świetle orzecznictwa TSUE zasadniczo każde świadczenie powinno być traktowane, jako odrębne i niezależne (jako przedmiot opodatkowania), uznanie go zaś za świadczenie złożone (kompleksowe) ma charakter wyjątkowy. Jednocześnie Trybunał wskazuje, że decydującym czynnikiem w procesie oceny tego, czy ma miejsce jedno świadczenie, czy też większa ich ilość, powinno być to, czy z ekonomicznego i praktycznego punktu widzenia byłoby działaniem sztucznym dla konsumenta ich rozdzielanie. Przesłanka ta określana jest jako kryterium potrzeb konsumenta. Obok niej dodatkowo wskazać można na m.in. kryterium niepogorszonej jakości, kryterium nieistotności świadczeń dodatkowych. W niniejszej pracy omówiono praktyczne zastosowanie wymienionych przesłanek przy kwalifikacji transakcji, jako świadczenia złożonego. Przykładowo poruszone zostały takie zagadnienia jak: opodatkowanie dostawy towarów wraz z transportem, czy też kwalifikacja najmu i opłat za media jako usługi kompleksowej.
Materiał badawczy stanowiła analiza dorobku doktryny prawa podatkowego. Autorka uwzględnia również interpretacje organów podatkowych oraz orzecznictwo zarówno polskich sądów administracyjnych, jak i TSUE.